ช่วงปลายปี 2562 คนไทยส่วนใหญ่ คงได้ยินข่าวเกี่ยวกับ แชร์ลูกโซ่ผ่านสื่อต่างๆ กันนะครับ ไม่ว่าจะเป็น แชร์แม่มณี แชร์ Forex 3D แชร์ แม่นั้นแม่นี้ มากมายจนคุณตำรวจต้องปวดหัว ตามหาจับคนกระทำความผิดมาชดใช้กรรม สำหรับใครที่เป็นตกเป็นหยื่อก็ขอเอาใจช่วยนะครับ
เมื่อมีข่าวแบบนี้ออกมา ทำให้คนสนใจเกี่ยวกับแชร์ลูกโซ่ ผมจึงถือโอกาสนี้ หาข้อมูลเกี่ยวกับที่มาที่ไปของการแชร์ลูกโซ่ว่ามันเป็นมาอย่างไร เมื่อเราเข้าใจแล้ว เราก็จะรู้เท่าทัน จะได้ไม่ตกเป็นเหยือ
แชร์ลูกโซ่ หรือคนต่างชาติจะรู้จักในชื่อ Ponzi scheme ( ธุรกิจพอนซี ) ซึ่งตั้งตามชื่อของนาย ชาร์ลส์ พอนซี (Charles Ponzi) ได้สร้างวีรกรรมแชร์ลูกโซ่หลอกเงินคนอื่นในช่วงปี 1920 พอนซี ตั้งบริษัทชื่อว่า The Securities Exchange Company ทำธุรกิจ Arbitrage คูปอง IRC โดยเขาการันตีผลตอบแทนให้คนที่มาลงทุน 50% ภายใน 45 วัน และ 100% ภายใน 3 เดือน เพียงแค่เดือนเดียว ก็มีคนมาลงทุนกับบริษัทมากถึง 1,800 ดอลล่าร์สหรัฐ และพอนซีก็จ่ายผลตอบแทนให้จริงตามสัญญา ทำให้มีการพูดกันปากต่อปากจนมีสมาชิกใหม่เข้ามาลงทุนมากขึ้นๆ เพียง 1 เดือนเงินลงทุนก็เพิ่มจาก 5,000 เหรียญสหรัฐเป็น 25,000 เหรียญสหรัฐ (64,189 เหรียญสหรัฐ เป็น 320,948 เหรียญสหรัฐในปัจจุบัน)
การจ่ายผลตอบแทนสูงกว่าปกติทำให้บางคนเกิดความสงสัย เพราะเป็นไปไม่ได้เลยที่พอนซีจะจ่ายค่าตอบแทนการลงทุนสูงลิ่วในระยะเวลาสั้นๆ บวกกับบริษัทเฟอร์นิเจอร์ได้ฟ้องร้องพอนซีที่ไม่มีเงินสดจ่ายค่าเฟอร์นิเจอร์ ทำให้ผู้คนเริ่มสงสัยว่าพอนซีผลักดันชีวิตตัวเองจากศูนย์สู่ระดับมหาเศรษฐีในเวลาสั้นๆ ได้อย่างไร จึงมีการขุดคุ้ยเกิดขึ้น
ในช่วงนี้เองที่บางคนเริ่มถอนเงินลงทุนคืน และต่อมาทางการได้เข้ามาตรวจสอบบัญชีของบริษัทและพบว่าธุรกิจนี้ก็คือแชร์ลูกโซ่ดีๆ นี่เอง และตัวพอนซีเองก็เป็นหนี้ถึง 7 ล้านเหรียญสหรัฐ (89.86 ล้านเหรียญสหรัฐในปัจจุบัน) จนในที่สุดแชร์ลูกโซ่วงนี้ก็ล้มในเวลาเพียง 9 เดือนกว่าๆ โดยพอนซีถูกดำเนินคดีในข้อหาฉ้อโกง 86 กระทง และถูกตัดสินจำคุก และเนรเทศออกจากสหรัฐในปี 1934 ขณะที่สมาชิกได้รับเงินคืนไม่ถึง 30% ของเงินลงทุน
นายพอนซี ถูกดำเนินคดีในข้อหาฉ้อโกง และถูกตัดสินจำคุก ก่อนที่ต่อมาจะถูกเนรเทศกลับอิตาลีเพราะไม่ได้รับสิทธิเป็นพลเมืองของสหรัฐอเมริกาอีกต่อไป
ในช่วงท้ายของชีวิต เขาย้ายไปทำงานเป็นล่ามในบราซิล ก่อนเสียชีวิตลงในปี 1949 รวมอายุได้ 66 ปี
credit: th.wikipedia.org, posttoday.com ,longtunman.com